U kulturnohistorijskom nasljeđu fojničkog kraja značajno mjesto zauzimaju i tri tekije nakšibendijskog reda, po kojima je ovaj kraj duže vremena bio poznat relativno širokom krugu interesanata islamskog misticizma.

Prvo osnivanje franjevačkog samostana i crkve u Fojnici treba tražiti u onoj dobi, kada su počeli kopati rude u fojničkoj okolici katolički Dubrovčani, a s njima ugarski Sasi i dalmatinski Latini, prvi kao zakupnici rudokopa, a drugi i treći kao rudarski vještaci i radnici.

Prvu skromnu bogomolju (mesdžid) podigao je domaći čovjek, autohtoni stanovnik varoši, Mustafa Hadr, hidžretske 958. godine, odnosno 1551. godine.

U danima turskog osvajanja Bosne, samostan u Fojnici odigrao je vrlo značajnu ulogu.